Ieder kwartaal organiseren Bizob en Bouwend Nederland een bijeenkomst in het kader van het landelijke programma Beter Aanbesteden en de uitrol van de intentieverklaring ‘Samenwerking bouw en gemeenten: ieder draagt zijn steentje bij.‘ Daarin ontmoeten opdrachtgevers en -nemers in de infrasector elkaar om over actuele thema’s te praten, zoals contractvormen, het afstemmen van vraag en aanbod en het borgen van duurzaamheid binnen een aanbesteding.
Interactief debat
Op 20 maart 2025 vond de eerste kwartaalsessie van het jaar plaats in de raadzaal van gemeente Bladel. Onder leiding van dagvoorzitter Richard Engelfriet debatteerden twee teams over de stelling: “Groeien gemeenten en MKB-infra bouwers uit elkaar?” Het debat bracht zowel negatieve als positieve perspectieven naar voren.
Negatieve kant:
- Gebrek aan transparantie: Gemeenten zijn niet open genoeg over hun inkoopplanning, wat leidt tot onzekerheid bij aannemers.
- Elektrisch materieel: Er is te weinig vraag naar elektrisch materieel, waardoor het risico dat gepaard gaat met investeringen te hoog blijft voor MKB-bouwers.
- Contractvormen: De formele contractvormen zorgen ervoor dat de kennis die in de markt aanwezig is, niet volledig wordt benut.
Positieve kant:
- Onmisbaarheid van MKB-bouwers: MKB-bouwers zijn essentieel voor de uitvoering van gemeentelijke projecten.
- Toenemende dialoog: Er is steeds meer contact en dialoog tussen gemeenten en MKB-bouwers, wat leidt tot betere samenwerking.
- Bouwteams: Er wordt vaker in bouwteams gewerkt, waardoor kennis uit de markt beter wordt benut.
Het debat was interactief en levendig, met beide teams die hun standpunten krachtig verdedigden.
Onderzoek toont afhankelijkheid aan
Paul Groot presenteerde recent onderzoek van het Economisch Instituut voor de Bouw (EIB). Hieruit bleek dat gemeenten verantwoordelijk zijn voor 41% van de directe omzet van MKB-infrabedrijven en nog eens 22% vanuit hoofdaannemers die ook gemeentelijke projecten uitvoeren. Ondanks deze afhankelijkheid staat de samenwerking onder druk door complexere aanbestedingen en beperkte financiële middelen aan de kant van opdrachtgevers.
Brainstormsessies en aanbevelingen
In het tweede deel van de ochtend brainstormden de deelnemers over kansen en risico’s. De aanbevelingen waren onder andere:
- Heb moed!
- Bouwsector: Er is moed nodig om te durven investeren in nieuwe technologieën en duurzame oplossingen.
- Gemeenten: Gemeenten moeten kritisch kijken naar hun doorlooptijden van hun processen en inkoopplanning om efficiënter te werken.
- Bizob en Bouwend Nederland: Omarm de nieuwe initiatieven draag deze uit als ambassadeurs.
- Bepaal de stip op de horizon
- Emissieloos bouwen: Gemeenten en bouwers moeten samen een duidelijk doel stellen voor emissieloos bouwen en hier gezamenlijk naartoe werken.
- Routekaart: Gemeenten moeten een routekaart ontwikkelen om dit doel te bereiken, gebruikmakend van bestaande kennis en subsidies zoals gunningsmethodiek schoon en emissieloos bouwen van de gemeente Eindhoven en de SPUK SEB subsidie.
- Capaciteit, wat is er voor nodig?
- Vaste teams: Voor kleine opdrachten kunnen vaste teams worden ingezet, zodat alle betrokken partijen bekend zijn met het beleid en de doelen, wat zorgt voor versnelling en minder benodigde capaciteit.
- Inkoopplanning: Gemeenten moeten een duidelijke inkoopplanning voor de komende vijf jaar publiceren, zodat bouwers hun capaciteit hierop kunnen afstemmen.
- Raamcontracten: Het gebruik van raamcontracten kan helpen bij het bepalen van de benodigde capaciteit en zorgt voor meer voorspelbaarheid.
Praktijkvoorbeeld
Michiel Dop van BLM Wegenbouw gaf een voorbeeld van een raamcontract voor ingenieursdiensten met een looptijd van zes jaar, waarbij 70% van de opdrachten via een vaste volgorde wordt gegund. Dit zorgt voor snellere starttijden en duidelijkheid voor leveranciers.
Conclusie De sessie was wederom waardevol en alle aanwezigen werden bedankt voor hun interactie. Het belang van voortdurende dialoog werd benadrukt. De komende tijd wordt er gezamenlijk verder gewerkt aan: een format routekaart voor Zero Emmissie Materieel voor de regiogemeenten, een inkoopkalender voor afstemming van vraag en aanbod en manieren om de transactiekosten die nodig zijn om tot realisatie van Infra-werken te komen te verlagen.