“Over vijf jaar is bijna al ons doelgroepenvervoer elektrisch!”
Voor doelgroepenvervoer in de regio Zuidoost-Brabant gaan op 1 maart 2020 nieuwe contracten in. Bij de aanbesteding hiervoor stond verduurzaming van het wagenpark centraal. Aan het woord zijn Frans van Kempen, concern inkoper bij Bizob, en Douwe van de Goorberg, inkoopmanager bij Bizob.
“Doelgroepenvervoer is bedoeld voor mensen die niet in staat zijn een auto, bus of trein te gebruiken, bijvoorbeeld omdat ze een beperkingen hebben. Zij zijn van doelgroepenvervoer afhankelijk om naar een ziekenhuis, school, dagbesteding of supermarkt te gaan. We kunnen hen niet in de kou laten staan; het is van groot maatschappelijk belang dit vervoer goed te regelen”, vertelt Frans van Kempen. “Ook moet doelgroepenvervoer, dat in deze regio opgedeeld is in verschillende percelen, aansluiten bij de grote regionale ambities op het gebied van duurzaamheid en innovatieve mobiliteit. Een deel van de gemeenten in Zuidoost-Brabant is bijvoorbeeld lid van het convenant Doelgroepenvervoer emissieloos 2025. En onze regio biedt plaats aan Brainport Eindhoven en de Automotive Campus. We zijn het aan onze stand verplicht om vervoer in de regio zo duurzaam mogelijk te krijgen.”
“Iedereen weet dat we als maatschappij moeten verduurzamen om de planeet leefbaar te houden voor volgende generaties”, zegt Douwe van de Goorberg. “Hoge eisen aan de duurzaamheid van vervoer zijn dus terecht. Tegelijkertijd mogen die eisen niet ten koste gaan van de kwaliteit van dat vervoer. Dit moet blijven aansluiten bij de – steeds veranderende – behoeften van reizigers en opdrachtgevers, ook qua betaalbaarheid.”
Realisme stimuleren
Bizob wilde de markt ondersteunen om haalbare voorstellen in te dienen. “We wilden voorkomen dat inschrijvers onrealistische aanbiedingen zouden doen, puur om hoog te scoren”, zegt Frans van Kempen. “Dus vroegen we van inschrijvers wat voor de vijf contractjaren hun ontwikkelmodel was op het gebied van duurzaamheid. Waar sta je in jaar 1, jaar 2, jaar 3, jaar 4 en jaar 5? We vroegen ze om daarbij rekening te houden met de huidige technologische situatie. Sommige voertuigen zijn nu al prima elektrisch rendabel te exploiteren, zoals personenauto’s. Voor bijvoorbeeld rolstoelbussen is dat lastiger – die moeten aan meer eisen voldoen en zijn flink zwaarder. Ook elektrische bussen zullen in de toekomst rendabel worden, maar wanneer weten we nog niet.”
Ritten aangeven
“We wilden marktpartijen via flexibele contracten geruststellen over investeringen”, aldus Douwe van de Goorberg. “De looptijd van het contract is in principe vijf jaar. Stel dat in het tweede contractjaar nieuwe duurzame technologie op de markt komt, maar er is een minimale uitvoeringstermijn van vijf jaar voor nodig om het rendabel te maken. Dan bieden we de mogelijkheid de contracten aan te passen. Een verlenging van maximaal vier jaar is mogelijk.
Die flexibiliteit zorgde er in ons geval voor dat vervoerders met doordachte offertes kwamen. Heel concreet gaven zij aan hoeveel ritten ze in welk jaar met welk type voertuig wilden doen. Dat hebben wij gescoord. Volledig elektrisch scoorde het hoogst, daarna kwamen bijvoorbeeld hybride auto’s of auto’s op groen gas.”
Boven verwachting
Inmiddels weet Bizob wie de winnaars van de aanbesteding zijn. “De uitkomst was boven verwachting”, vertelt Douwe van de Goorberg. “Zelf hadden we het idee dat het realistisch zou zijn als er binnen 5 jaar 70 % elektrisch gereden zou worden. Maar de markt heeft dit ruimschoots overstegen!”
Frans van Kempen vult aan: “We hebben niet een winnaar, maar meerdere partijen voor de verschillende percelen. Dan hoeft niet één partij alle percelen te bedienen. Zo spreid je ook het risico; je komt niet direct in de problemen als zich bij een vervoerder bijvoorbeeld een faillissement voordoet. We stellen met de winnaars concrete plannen op voor de komende vijf jaar. Daarbij speelt contractmanagement een belangrijke rol, zodat handhaving relatief makkelijk uitvoerbaar is. We willen precies kunnen nagaan welke voertuigen welke ritten reden. En kunnen zien of dat klopt met wat in de aanbesteding beloofd is. Halen ze dat niet? Dan treedt er een boeteclausule in werking.”
Volgens Van Kempen liggen er mooie cijfers in het verschiet. “Aan het eind van de looptijd verwachten we het percentage volledig elektrisch vervoer tussen de 80 en 100 procent zal komen te liggen. Dan hebben we het over 2025 – wat mooi aansluit bij het convenant Doelgroepenvervoer emissieloos 2025.”
Bron: ‘Expertondersteuning bij klimaatgericht en circulair inkopen’, uitgegeven door PIANNo Expertisecentrum Aanbesteden ten behoeve van het MVI Congres 2019.